Benim sevgili tramvayım
1869’da planlandı, 1871’de faaliyete başladı, 1914’de atlıdan elektrikliye geçildi ama her daim İstanbullular’ı taşımaya devam etti.
Konstantin Karapano Efendi’ye verilen imtiyaz neticesinde, İstanbul’da Galata’dan Ortaköy’e, Eminönü’nden Aksaray’a ve ayrıca Aksaray’dan da çeşitli hatlarla Topkapı ve Yedikule’ye doğru atlı tramvay işletilecekti. Teklif benimsenince, 20 Ağustos 1869 tarihinde kendisine imtiyaz verildi. 30 Ağustos 1869’da da kendisi Karapano Efendiyle mukavele yapıldı.
Nizamnamedeki bazı hususlar şunlardı:
1- Şirket “İstanbul Tramvay Şirketi” ismiyle yâd olunacaktır.
2- Şirketin merkezi ve ikâmetgâhı İstanbul’dur.
3- Şirketin imtiyaz süresi ferman-ı âli tarihinden itibaren 40 senedir.
4- Şirketin idaresini 6 üyeden oluşan bir meclis yerine getirir.
5- İdare meclisi âzâları, genel kurul tarafından seçilir vazife mühletleri üç senedir. Üyelerin üçte biri her yıl yenilenir. Bir âzâ yeniden seçilebilir.
6- İdare meclisi âzâsından her biri, seçilme tarihinden itibaren 15 gün zarfında ve vazifesine başlamadan evvel 100 hisseyi şirketin sandığına teslim edecek, bu işlemi yapmayan âzâ vazifesine başlayamayacaktır.
7- İdare meclisi, ihtiyaç duyulduğunda toplanır. Bu toplantıların ayda en az iki defa olması gerekir.
1871 yılında şirket, atlı tramvay olarak dört hatta taşımacılığa başladı. Bu hatlar Azapkapı-Galata, Aksaray-Yedikule, Aksaray-Topkapı ve Eminönü-Aksaray idi ve ilk sene 4,5 milyon kişi taşındı. Tramvay ağı 2 Şubat 1914 tarihinde katenersiz tel ile elektrikli hale getirildi.
İstanbul’un ilk elektrikli tramvay hatları da şunlardı:
No Hatlar
10 Tünel-Şişli
11 Tünel-Tatavla
12 Fatih-Harbiye
14 Tünel-Maçka
15 Taksim-Sirkeci
22 Eminönü-Bebek
23 Aksaray-Ortaköy
32 Eminönü-Topkapı
33 Eminönü-Yedikule
34 Beşiktaş-Fatih
35 Topkapı-Beyazıt
36 Yedikule-Beyazıt
İstanbulda tramvayın tarihçesi
İstanbulda tramvayın tarihçesi :Şehir içi toplu taşımanın en önemli unsurları arasında yer alan tramvaylar, 1852’de Amerika’da (Brodway), 1855’de Fransa’da (Paris) ve giderek diğer Avrupa şehirlerinde de kullanılmaya başlandı.
İstanbul’da tramvay inşaatı Kostantin Karapano Efendi’ye verilen imtiyaz neticesinde gerçekleşti ve ilk hat 31 Temmuz 1871 tarihinde Azapkapı-Beşiktaş arasında, Tophane’de yapılan törenle hizmete açıldı. 30 Ağustos 1869 tarihli “Dersaadet’de Tramvay ve Tesis İnşaası’na Dair Sözleşme” ile İstanbul caddelerinde yolcu ve eşya taşımacılığı için demiryolu yapılarak hayvanların çektiği araba işletmeciliği, 40 yıl süreyle Karapano Efendi’nin kurduğu “İstanbul Tramvay Şirketi’ ne verildi. İlerleyen yıllarda faaliyet alanı genişleyen şirket, 1881’den itibaren ‘Dersaadet Tramvay Şirketi’ olarak anılmaya başlandı.
İlk atlı tramvaylardan Azapkapı-Beşiktaş arasında kurulurken bu hat daha sonra Ortaköy’e uzatıldı. Ardından Eminönü-Aksaray, Aksaray-Yedikule ve Aksaray-Topkapı hatları açılarak ilk işletme yılında 430 at kullanılarak 4,5 milyon yolcu karşılığında 53 bin lira gelir elde edildi. Daha sonraları Voyvoda’dan Kabristan Sokağı –Tepebaşı-Taksim-Pangaltı-Şişli, Bayezid-Şehzadebaşı, Fatih-Edirnekapı-Galatasaray-Tünel ve Eminönü-Bahçekapı hatları açıldı.
T1 Bağcılar – Kabataş tramvay hattı, İstanbul’da yer alan demiryolu hatlarından biridir. Günlük ortalama 350 bin yolcuyla, T1 hattı, İstanbul ulaşımında en çok kullanılan raylı sistemdir. Topkapı istasyonu dışındaki istasyonlarının tamamı yer üstünden geçen hattın kullanımda olan 31 istasyonu vardır. İlk etapları Yapı Merkezi tarafından anahtar teslim olarak inşa edilmiştir. 1992 ve 2006 yılları arasında hatta yapılan yeni eklemelerle hat toplamda 13.2 kilometre uzunluğa erişmiş ve İstanbul’un en yoğun bölgelerinde toplu taşımacılığa büyük katkılar sağlamıştır. Yakın zamanda T2 ile kesintisiz ulaşıma başlanmış ve tüm güzergâh T1 Bağcılar-Kabataş hattı olarak adlandırılmıştır
kaynak : rayhaber.com